අධ්යාපනය කියන්නේ අපේ ජීවිතේ අතිශය වැදගත් කොටසක්. නමුත් බොහෝ දෙනෙකුට පොත්පත් කියවීම, විෂය කරුණු මතක තබා ගැනීම කියන එක ලොකු අභියෝගයක්. පැය ගණන් පාඩම් කළත්, විභාගයට ලියන්න ගියාම මතක නැති වෙනවාද? 🤯 ඒකට හේතුව වෙන්න පුළුවන් ඔබ දැනුම ලබා ගන්නා ආකාරය විද්යාත්මක ක්රමවේදයන්ට අනුව නොවීම. අද අපි කතා කරන්නේ ඔබේ කියවීමේ සහ ඉගෙනීමේ ක්රියාවලිය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කර, දැනුම ස්ථීරව මතක තබා ගැනීමට උපකාරී වන විද්යාත්මකව ඔප්පු කරන ලද ක්රමවේදයක් ගැනයි – ඒ තමයි SQ3R සහ PQ4R ක්රමවේදයන්. 🤩
SQ3R කියන්නේ Survey, Question, Read, Recite, Review යන ඉංග්රීසි වචන පහේ මුල් අකුරු වලින් හැදුණු කෙටි යෙදුමක්. 1940 ගණන්වලදී ප්රසිද්ධ අධ්යාපන මනෝවිද්යාඥයෙකු වන ෆ්රැන්සිස් ප්ලීසන්ට් රොබින්සන් (Francis Pleasant Robinson) විසින් හඳුන්වා දුන් මේ ක්රමය, පෙළ පොත් සහ අධ්යයන ද්රව්ය කියවීමෙන් උපරිම ප්රයෝජන ගැනීමට නිර්මාණය කර තිබෙනවා. PQ4R කියන්නේ SQ3R ක්රමයේම තවත් පුළුල් කළ සංස්කරණයක්. මෙයට Preview, Question, Read, Reflect, Recite, Review යන පියවර ඇතුළත් වෙනවා. මේ ක්රම දෙකම පාඩම් කිරීමේදී ඔබේ මොළය ක්රියාශීලීව යොදා ගැනීමටත්, තොරතුරු ගැඹුරින් තේරුම් ගැනීමටත්, දීර්ඝකාලීනව මතක තබා ගැනීමටත් උපකාරී වෙනවා. 🧠✨ මෙම ක්රමවේදයන් ‘Online Thaksalawa’ මගින්ද බෙහෙවින් අගය කරනු ලබයි.

මෙම ක්රමවේදයන්හි පියවරයන් මෙසේයි:
1. S (Survey) / P (Preview) - සමීක්ෂණය / පූර්ව නිරීක්ෂණය 🧐
පොතක් හෝ පරිච්ඡේදයක් කියවන්නට පෙර, මුලින්ම එය සමීක්ෂණය කරන්න. මාතෘකා, උපමාතෘකා, හැඳින්වීම, නිගමනය, රූප සටහන්, ප්රස්ථාර, ප්රශ්න, සහ කැපී පෙනෙන අකුරුවලින් (bold/italic) ඇති වචන ඉක්මනින් කියවා බලන්න.
මෙය ඔබේ මොළයට ඉදිරියේදී හමු වන තොරතුරු සඳහා සිතියමක් සකස් කර දෙනවා. විෂය කරුණ ගැන මූලික අවබෝධයක් ලබා දෙන අතර, ඔබ කියවන්නට යන දේ පිළිබඳ කුතුහලයක් ඇති කරනවා. මෙය "මොළයේ ක්රියාකාරිත්වය ප්රශස්ත කරමු" යන සංකල්පයට සමානයි.
2. Q (Question) - ප්රශ්න කිරීම ❓
සමීක්ෂණය කරන අතරතුර, ඔබ දකින සෑම මාතෘකාවක්ම හෝ උපමාතෘකාවක්ම ප්රශ්නයක් බවට පත් කරන්න. උදාහරණයක් ලෙස, "ආලෝක සංස්ලේෂණය" යන මාතෘකාවක් තිබේ නම්, "ආලෝක සංස්ලේෂණය යනු කුමක්ද?", "එය සිදු වන්නේ කෙසේද?", "එහි වැදගත්කම කුමක්ද?" වැනි ප්රශ්න අසන්න.
මෙය ඔබේ කියවීම වඩාත් ක්රියාශීලී කරනවා. ඔබේ මොළය පිළිතුරු සෙවීම සඳහා සූදානම් වන අතර, මෙය "ක්රියාකාරී සිහි කැඳවීම (Active Recall)" සඳහා පදනම දමනවා. ප්රශ්න ඇසීමෙන් ඔබ විෂය කරුණ කෙරෙහි දක්වන අවධානය වැඩි වන අතර, ඉගෙනීම වඩාත් අරමුණු සහගත වෙනවා.
3. R (Read) - කියවීම 📚
දැන් ඔබ සකස් කරගත් ප්රශ්නවලට පිළිතුරු සෙවීමේ අරමුණින් පරිච්ඡේදය ක්රියාශීලීව කියවන්න. කියවන විට වැදගත් කරුණු යටින් ඉරි අඳින්න, කෙටි සටහන් ගන්න, නැතිනම් ඔබේම වචනවලින් සාරාංශ කරන්න.
අවධානයෙන් යුතුව කියවීමෙන් ඔබ තොරතුරු ගැඹුරින් අවබෝධ කර ගන්නවා. මෙය හුදෙක් වචන කියවීමකට වඩා ඔබ දැනුම ගොඩනඟා ගන්නා ක්රියාවලියක් බවට පත් කරනවා.
4. R (Recite) - මතකයෙන් පැවසීම / පුනරුච්චාරණය 🗣️
සෑම කොටසක්ම කියවා අවසන් වූ පසු, පොත වසා දමා, ඔබ කියවූ දේ ඔබේම වචනවලින් මතකයෙන් කියන්න උත්සාහ කරන්න. ඔබ කලින් සකස් කරගත් ප්රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට උත්සාහ කරන්න.
මෙය "ක්රියාකාරී සිහි කැඳවීම (Active Recall)" හි සෘජු යෙදීමක් වන අතර, එය මතකය ශක්තිමත් කිරීමට ඇති වඩාත් ඵලදායී ක්රමවේදයක් බව විද්යාත්මකව ඔප්පු වී තිබෙනවා. ඔබට යමක් මතක නැතිනම්, නැවත පොත බලාගෙන, එය නැවත මතකයෙන් කියන්න උත්සාහ කරන්න. මෙය ඔබේ ඉගෙනීම ස්ථීර මතකයක් බවට පත් කරනවා. 💡
5. R (Review) - සමාලෝචනය 🔄
පාඩම අවසන් වූ පසු, නැවත වරක් මුළු පරිච්ඡේදයම ඉක්මනින් සමාලෝචනය කරන්න. ඔබේ සටහන්, යටින් ඉරි ඇඳි කොටස්, සහ ඔබ සකස් කරගත් ප්රශ්නවලට දුන් පිළිතුරු නැවත කියවා බලන්න.
මෙය "පරතර පුනරාවර්තන ක්රමය (Spaced Repetition)" හා සම්බන්ධයි. නිතිපතා සමාලෝචනය කිරීමෙන් අමතක වීමේ වක්රය පරාජය කර, දීර්ඝකාලීන මතකය ගොඩනඟා ගැනීමට පුළුවන්. දින කිහිපයකට පසු නැවත සමාලෝචනය කිරීමෙන් මතකය තවදුරටත් ශක්තිමත් වෙනවා.
PQ4R හි අමතර පියවර:
R (Reflect) - මෙනෙහි කිරීම 🤔
ඔබ කියවූ දේ ඔබේ දැනටමත් තිබෙන දැනුම සමඟ සම්බන්ධ කරන්න. අලුත් තොරතුරු ඔබේම වචනවලින් සාරාංශ කරන්න, උදාහරණ දෙන්න, සහ ඔබ කියවූ දේ ගැන ඔබේම අදහස් ගොඩනඟා ගන්න.
මෙය "විස්තාරණ ක්රමය (Elaboration Technique)" හා සමානයි. තොරතුරු ගැඹුරින් සැකසීමෙන් සහ විවිධ පැතිවලින් සිතීමෙන් මතකය වඩාත් ශක්තිමත් වෙනවා.
R (Relate) - සම්බන්ධ කිරීම 🤝
ඔබ ඉගෙන ගත් දේ ඔබේ ජීවිතයට හෝ සැබෑ ලෝකයට සම්බන්ධ වන්නේ කෙසේදැයි සිතා බලන්න. මෙය ප්රායෝගිකව යොදා ගත හැක්කේ කෙසේද?
මෙමගින් ඉගෙනීම වඩාත් අර්ථවත් වන අතර, තොරතුරු මතක තබා ගැනීම පහසු වෙනවා.
මෙම ක්රමවේදයන් ක්රියා කරන්නේ ඇයි? 🔬
SQ3R/PQ4R ක්රමවේදයන් ක්රියා කරන්නේ ඒවා විද්යාත්මකව ඔප්පු කරන ලද ඉගෙනීමේ මූලධර්ම කිහිපයක් එකට ගෙන එන නිසයි:
- ක්රියාකාරී සිහි කැඳවීම (Active Recall): Recite සහ Question පියවර මගින් ඔබව තොරතුරු මතකයෙන් ලබා ගැනීමට පොළඹවනවා.
- පරතර පුනරාවර්තනය (Spaced Repetition): Review පියවර මගින් නිතිපතා සමාලෝචනයට අවස්ථාව සලසනවා.
- විස්තාරණය (Elaboration): Reflect සහ Relate පියවර මගින් තොරතුරු ගැඹුරින් සැකසීමට සහ පවතින දැනුම සමඟ සම්බන්ධ කිරීමට උපකාරී වෙනවා.
- ස්වයං-නියාමනය (Self-Regulation) සහ පාර-සංජානනය (Metacognition): සමීක්ෂණය, ප්රශ්න කිරීම, සහ සමාලෝචනය මගින් ඔබේම ඉගෙනීමේ ක්රියාවලිය පිළිබඳව දැනුවත් වී එය කළමනාකරණය කිරීමට අවස්ථාව සලසනවා.
ඔබේ ඉගෙනීමට මෙයින් ලැබෙන වාසි 💎
- ගැඹුරු අවබෝධය: තොරතුරු මතුපිටින් කියවාගෙන යනවාට වඩා ගැඹුරින් තේරුම් ගැනීමට හැකි වීම.
- වැඩි දියුණු කළ මතකය: දීර්ඝකාලීනව තොරතුරු මතක තබා ගැනීමට ඇති හැකියාව වැඩි වීම.
- කාර්යක්ෂමතාව: අඩු කාලයකින් වැඩි දේ ඉගෙන ගැනීමට හැකි වීම.
- ආත්ම විශ්වාසය: පාඩම් කිරීමේදී ඇති වන ආතතිය අඩු වී, විෂය කරුණු පිළිබඳව ඇති ආත්ම විශ්වාසය වැඩි වීම.
ඔබත් අදම උත්සාහ කරන්න! 🚀
ඔබේ අධ්යයන කටයුතු සඳහා මෙම SQ3R හෝ PQ4R ක්රමවේදය අදම යොදා බලන්න. මුලදී ටිකක් අපහසු වුවත්, පුරුදු වන විට මෙය ඔබේ ඉගෙනීමේ පුරුදු වල විප්ලවීය වෙනසක් සිදු කරනු ඇත. මතක තබා ගන්න, ඉගෙනීම යනු දැනුම රැස් කිරීමක් පමණක් නොව, එය බුද්ධිය වර්ධනය කර ගැනීමක්.
මෙම ලිපිය ඔබට ප්රයෝජනවත් නම්, Online Thaksalawa වෙත පිවිස අනෙකුත් ලිපිද කියවන්න. ඔබගේ අදහස් පහතින් Comment කරන්න. බෙදා ගැනීමට අමතක කරන්න එපා! 🚀
0 Comments