අන්තර්ජාලයේ මූලාරම්භය: J.C.R. ලික්ලයිඩර්ගේ අන්තර්-චක්‍රාවාට ජාලය

අද අපේ දෛනික ජීවිතයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් බවට පත්ව ඇති අන්තර්ජාලය ගැන ඔබ කවදා හෝ සිතා බලා තිබෙනවාද? 🤩 මේ විශ්මිත තාක්ෂණයේ ආරම්භය කොතැනින්ද? බොහෝ දෙනෙක් සර් ටිම් බර්නර්ස්-ලී වැනි නම් දන්නවා වුවත්, අන්තර්ජාලයේ මූලික සංකල්පීය පදනම දැමූ, එහෙත් එතරම් ප්‍රසිද්ධ නොවූ දැක්මක් ඇති පුරෝගාමියෙකු සිටින බව ඔබ දැන සිටියාද? අද Online Thaksalawa තුළින් අපි කතා කරන්නේ J.C.R. ලික්ලයිඩර් (J.C.R. Licklider) නම් වූ ඒ නොපෙනෙන සිහින දකින්නා ගැනයි. 💡

J.C.R. ලික්ලයිඩර් කවුද?

ජෝසෆ් කාල් රොබ්නෙට් ලික්ලයිඩර්, හෙවත් 'ලික්' (Lick) ලෙස ප්‍රකට වූ ඔහු, මනෝවිද්‍යාඥයෙක් සහ පරිගණක විද්‍යාඥයෙක්. 1915 දී ඇමරිකාවේ උපත ලැබූ ලික්ලයිඩර්, ශබ්ද විද්‍යාව (psychoacoustics) පිළිබඳව මුලින් පර්යේෂණ කළා. නමුත් ඔහුගේ සැබෑ දැක්ම වූයේ මිනිසා සහ පරිගණකය අතර සහජීවනයක් ඇති කිරීමයි. 🧠 ඔහු විශ්වාස කළේ පරිගණක යනු ගණනය කිරීම් සඳහා පමණක් නොව, මිනිසාගේ චින්තනයට සහ නිර්මාණශීලීත්වයට උපකාර වන බලවත් මෙවලම් විය යුතු බවයි. 🚀

'මිනිසා-පරිගණක සහජීවනය' (Man-Computer Symbiosis) දැක්ම

1960 දී ඔහු විසින් රචිත 'Man-Computer Symbiosis' (මිනිසා-පරිගණක සහජීවනය) නම් වූ විප්ලවීය ලිපියකින් ඔහුගේ මේ දැක්ම ලොවට හෙළි කළා. එහිදී ඔහු කියා සිටියේ, පරිගණක යනු මිනිසාගේ බුද්ධිය වර්ධනය කරන, දත්ත සැකසීමෙන් ඔබ්බට ගිය, අන්තර්ක්‍රියාකාරී හවුල්කරුවන් විය යුතු බවයි. ඔහු සිහින මැව්වේ, ලොව පුරා විසිරී සිටින පුද්ගලයන්ට එකිනෙකා සමඟ සහ පරිගණක සමඟ පහසුවෙන් සන්නිවේදනය කළ හැකි 'අන්තර් චක්‍රාවාට පරිගණක ජාලයක්' (Intergalactic Computer Network) ගැනය. 🌌 මෙය අද අප දකින අන්තර්ජාලයේ මූලික සංකල්පය වූවාට කිසිදු සැකයක් නැහැ. ✨

ARPANET සහ අන්තර්ජාලය වෙත මඟ පෙන්වීම

ලික්ලයිඩර්ගේ දැක්ම සැබෑ වීමට පටන් ගත්තේ 1962 දී ඔහු ඇමරිකානු ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවේ Advanced Research Projects Agency (ARPA) හි තොරතුරු සැකසුම් තාක්ෂණ කාර්යාලයේ (IPTO) ප්‍රධානියා ලෙස පත් වීමත් සමඟයි. 🏛️ ඔහු එහිදී, තම දැක්ම බෙදාගත් දක්ෂ විද්‍යාඥයන් සහ ඉංජිනේරුවන් කණ්ඩායමක් එක්රැස් කළා. මේ කණ්ඩායම අතර රොබට් ටේලර්, ලෝරන්ස් රොබට්ස්, ඉවාන් සදර්ලන්ඩ් වැනි පරිගණක ඉතිහාසයේ වැදගත් චරිත රැසක් සිටියා. ලික්ලයිඩර්ගේ නායකත්වය යටතේ, මේ කණ්ඩායම ARPANET ව්‍යාපෘතියට අරමුදල් සැපයීමට සහ මඟ පෙන්වීමට කටයුතු කළා. 🤝 ARPANET යනු අද අන්තර්ජාලයේ සෘජු පූර්වගාමියා වන අතර, පැකට් මාරු කිරීමේ (packet switching) තාක්ෂණය මුලින්ම සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක කළ ජාලයයි. 🌐

ඔහුගේ උරුමය සහ අද ලෝකයට බලපෑම

ඔහු සෘජුවම ARPANET හි තාක්ෂණික සංවර්ධනයට දායක නොවූවත්, ඔහුගේ දැක්ම සහ ඔහු විසින් එක්රැස් කරන ලද කණ්ඩායම නොමැතිව ARPANET බිහි නොවන්නට ඉඩ තිබුණා. 💎 ඔහු අන්තර්ජාලයේ 'පියා' ලෙස හැඳින්වෙන වින්ට් සර්ෆ් (Vint Cerf) සහ බොබ් කාන් (Bob Kahn) වැනි අයට මඟ පෙන්වූ අතර, ඔවුන්ගේ වැඩකටයුතු සඳහා අවශ්‍ය පරිසරය නිර්මාණය කළා. ඔහුගේ අදහස් පරිගණක ජාලකරණයට පමණක් නොව, මානව-පරිගණක අන්තර්ක්‍රියා (Human-Computer Interaction - HCI) සහ කෘත්‍රිම බුද්ධිය (AI) වැනි තාක්ෂණික ක්ෂේත්‍රවලට ද විශාල බලපෑමක් එල්ල කළා. 🤖

J.C.R. ලික්ලයිඩර්ගේ නම අද බොහෝ දෙනෙකුට නුහුරු වුවත්, ඔහුගේ දැක්ම සහ නායකත්වය නොමැතිව අද අප භුක්ති විඳින ඩිජිටල් ලෝකය මෙතරම් වේගයෙන් දියුණු නොවන්නට ඉඩ තිබුණා. ඔහු තාක්ෂණික නිපැයුම්කරුවෙකුට වඩා, අනාගතය දුටු සිහින දකින්නෙකු වූ අතර, ඒ සිහින සැබෑ කර ගැනීමට අවශ්‍ය පදනම දැමූ පුරෝගාමියෙක්. 🌠 Online Thaksalawa සෑම විටම නව දැනුමක් ලබා දීමට කැපවී සිටී.

ඔබත් මෙවැනි නොපෙනෙන වීරයන් ගැන දැන ගැනීමට කැමති නම්, අප සමඟ රැඳී සිටින්න. මේ ලිපිය ඔබට ප්‍රයෝජනවත් නම්, බෙදා ගැනීමට අමතක කරන්න එපා! 🚀