ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින්ගේ අහඹු සොයාගැනීම: පෙනිසිලින් සහ ප්‍රතිජීවක ඖෂධ යුගයේ ආරම්භය 💡

මිනිස් ඉතිහාසය පුරාම බැක්ටීරියා ආසාදන යනු මරණයට හෝ දරුණු රෝගාබාධවලට හේතු වූ ප්‍රධානතම සාධකයකි. සුළු තුවාලයක් පවා මාරාන්තික විය හැකි, ශල්‍යකර්ම භයානක වික්‍රමයක් වූ, සහ නියුමෝනියාව වැනි රෝග සාමාන්‍යයෙන් මරණ දණ්ඩනයක් වූ යුගයක් ගැන ඔබට සිතාගත හැකිද? එවැනි අඳුරු යුගයකට ආලෝකය ගෙන ආවේ, අහඹු සොයාගැනීමක් මගින් මිලියන ගණනක ජීවිත බේරාගත්, ස්කොට්ලන්ත ජාතික විද්‍යාඥ ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින් (Alexander Fleming) නම් වූ අසහාය චරිතයයි. ඔහුගේ සොයාගැනීම වෛද්‍ය විද්‍යාවේ විප්ලවයක් ඇති කළ අතර, එය ප්‍රතිජීවක ඖෂධ (Antibiotic) යුගයේ ආරම්භය සනිටුහන් කළේය. මෙම විස්මිත කතාව තවදුරටත් Online Thaksalawa සමඟින් ඉගෙන ගනිමු. 🥳

ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින්ගේ මුල් ජීවිතය හා අධ්‍යාපනය 🔬

ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින් 1881 දී ස්කොට්ලන්තයේ, අර්ෂයර් (Ayrshire) ප්‍රදේශයේ ගොවිපළක උපත ලැබීය. ඔහු ලන්ඩනයේ ශාන්ත මේරි රෝහල් වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් (St Mary's Hospital Medical School) වෛද්‍ය විද්‍යාව හැදෑරූ අතර, පසුව ක්ෂුද්‍රජීව විද්‍යාව (Bacteriology) පිළිබඳව විශේෂඥ දැනුම ලබා ගත්තේය. පළමු ලෝක යුද්ධ සමයේදී ඔහු හමුදා වෛද්‍යවරයකු ලෙස සේවය කළ අතර, තුවාල ලැබූ සොල්දාදුවන්ගේ තුවාල ආසාදනය වීමෙන් ඇතිවන මරණ සංඛ්‍යාව දැකීමෙන් ඔහු දැඩි ලෙස කම්පාවට පත් විය. මෙය ඔහුට බැක්ටීරියා ආසාදනවලට එරෙහිව සටන් කිරීමට නව ක්‍රම සෙවීමට දැඩි පෙළඹවීමක් විය.

පෙනිසිලින් සොයාගැනීම: අහඹු සිදුවීමක ප්‍රතිඵලය 🤩

1928 වසරේ සැප්තැම්බර් මාසයේ එක් දිනක, ෆ්ලෙමින් සිය රසායනාගාරයේ නිවාඩුවක් ගත කර නැවත පැමිණියේය. ඔහුගේ රසායනාගාරය තරමක් අවුල් සහගත වූ අතර, ඔහු ස්ටැෆිලොකොකස් (Staphylococcus) නම් බැක්ටීරියාව වගා කර තිබූ පෙට්‍රි දීසි (Petri dishes) කිහිපයක් පිරිසිදු කරමින් සිටියේය. එක් දීසියක, අහම්බෙන් කුණු වූ පාන් පුස් ගොබයක් (mold) වර්ධනය වී ඇති බව ඔහුට නිරීක්ෂණය විය. පුදුමයට කරුණක් වූයේ, එම පුස් ගොබය වටා වූ ප්‍රදේශයේ බැක්ටීරියා වර්ධනය වී නොතිබීමයි! මෙය සැබවින්ම විද්‍යාත්මක සොයාගැනීමක් සඳහා මාර්ගය විවර කළ අහඹු සිදුවීමකි.

පෙනිසිලින් සොයාගැනීමට මූලික වූ පෙට්‍රි දීසිය.

නිරීක්ෂණයේ හා විද්‍යාත්මක කුතුහලයේ වැදගත්කම ✨

බොහෝ දෙනෙකුට මෙය සාමාන්‍ය අපිරිසිදුකමක් ලෙස පෙනෙන්නට තිබුණද, ෆ්ලෙමින්ගේ තියුණු නිරීක්ෂණ ශක්තිය සහ විද්‍යාත්මක කුතුහලය ඔහුට වෙනස් දෙයක් දැකීමට ඉඩ සැලසීය. ඔහු වහාම තේරුම් ගත්තේ මෙම පුස් ගොබය බැක්ටීරියා වර්ධනය වළක්වන යම් ද්‍රව්‍යයක් නිපදවන බවයි. ඔහු මෙම පුස් ගොබය "පෙනිසිලියම් නොටේටම්" (Penicillium notatum) ලෙස හඳුනාගත් අතර, එයින් නිපදවන ද්‍රව්‍යයට "පෙනිසිලින්" (Penicillin) යන නම ලබා දුන්නේය. මෙම සිදුවීම Online Thaksalawa හි අප නිතරම අවධාරණය කරන විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදයේ හරය විදහා දක්වයි.

පෙනිසිලින් දියුණු කිරීමේ අභියෝග 😔

ෆ්ලෙමින් පෙනිසිලින්වල විස්මිත ප්‍රතිබැක්ටීරියා ගුණාංග පිළිබඳව ලිපි පළ කළද, එය වෙන් කර ගැනීම, පිරිසිදු කිරීම සහ විශාල වශයෙන් නිෂ්පාදනය කිරීම ඉතා අසීරු කාර්යයක් විය. ඔහුට අවශ්‍ය රසායන විද්‍යාත්මක දැනුම හෝ සම්පත් නොතිබූ බැවින්, පෙනිසිලින් සායනික භාවිතය සඳහා ඖෂධයක් ලෙස දියුණු කිරීමට ඔහුට නොහැකි විය. ඔහුගේ සොයාගැනීම යම් අවධානයක් දිනා ගත්තද, එහි සැබෑ විභවය මුලින් බොහෝ විද්‍යාඥයන් විසින් නොසලකා හරින ලදී. මෙය නව සොයාගැනීම් වාණිජමය වශයෙන් හෝ ප්‍රායෝගිකව දියුණු කිරීමේදී මුහුණ දීමට සිදු වන පොදු අභියෝගයකි.

පෙනිසිලින්වල ජයග්‍රහණය සහ නොබෙල් ත්‍යාගය 🌍🩺

වසර දහයකට පමණ පසු, 1939 දී, ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ විද්‍යාඥයන් කණ්ඩායමක් වන හොවාඩ් ෆ්ලෝරි (Howard Florey), අර්නස්ට් චේන් (Ernst Chain) සහ නෝමන් හීට්ලි (Norman Heatley) ෆ්ලෙමින්ගේ පර්යේෂණ නැවත සොයා ගත්හ. ඔවුන් පෙනිසිලින් විශාල වශයෙන් නිෂ්පාදනය කිරීමට සහ පිරිසිදු කිරීමට ක්‍රමවේදයක් සාර්ථකව දියුණු කළහ. දෙවන ලෝක යුද්ධය ආරම්භ වීමත් සමඟ, තුවාල ලැබූ සොල්දාදුවන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා පෙනිසිලින් අත්‍යවශ්‍ය විය. යුද්ධයේදී මිලියන ගණනක් ජීවිත බේරා ගැනීමට පෙනිසිලින් දායක විය.

පෙනිසිලින් සොයාගැනීම වෛද්‍ය විද්‍යාවේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් විය. එය මරණීය දණ්ඩනයක් වූ බොහෝ ආසාදන සුව කළ හැකි තත්ත්වයට පත් කළේය. ෆ්ලෙමින්, ෆ්ලෝරි සහ චේන් 1945 දී වෛද්‍ය විද්‍යාව සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය (Nobel Prize) දිනා ගත්හ. අදටත් ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ලෝකයේ සෞඛ්‍ය පද්ධතියේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයකි. කෙසේ වෙතත්, ප්‍රතිජීවකවලට ඔරොත්තු දෙන බැක්ටීරියා (antibiotic resistance) මතුවීම වැනි නව අභියෝග අපට අද මුහුණ දීමට සිදු වී ඇත.

පාඩම් සහ අනාගතය 🥳💡

ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින්ගේ කතාව අපට උගන්වන්නේ විද්‍යාවේදී නිරීක්ෂණයේ වැදගත්කම, අහඹු සිදුවීම්වලින් පවා විශාල සොයාගැනීම් බිහිවිය හැකි ආකාරය සහ නොපසුබට උත්සාහයයි. ඔහුගේ "අවුල් සහගත" රසායනාගාරය, මිනිස් වර්ගයාට ලැබුණු විශාලතම ත්‍යාගයක් බිහි කිරීමට හේතු විය. අදටත්, ඔහුගේ සොයාගැනීම අපට මතක් කර දෙන්නේ විද්‍යාවේ බලය සහ මානව වර්ගයාගේ යහපත සඳහා එය භාවිතා කළ හැකි ආකාරයයි. Online Thaksalawa හරහා මෙවැනි විද්‍යාත්මක සොයාගැනීම් පිළිබඳව ඉගෙන ගැනීමෙන් අපගේ දැනුම පුළුල් කරගත හැකියි.

මෙම ලිපිය ඔබට ප්‍රයෝජනවත් නම්, බෙදා ගැනීමට අමතක කරන්න එපා! 🚀

තවත් මෙවැනි ලිපි කියවීම සඳහා Online Thaksalawa සමඟ රැඳී සිටින්න.