මාරි කියුරි: විද්‍යාවේ දොරටු විවර කළ නොබෙල් දිනූ පුරෝගාමිනිය

සමහර සොයාගැනීම් මිනිස් ඉතිහාසයේ ගමන් මඟ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කරයි. අපට නොපෙනෙන, එහෙත් අතිශය බලවත් බලවේගයන් පිළිබඳව ලෝකයට හඳුන්වා දුන්, විද්‍යාවේ දොරටු අගුළු හැර දැමූ අසහාය විද්‍යාඥවරියක් සිටියා. ඇය තම ජීවිතයම කැප කළේ අභිරහස් විකිරණවල රහස් හෙළි කිරීමටයි. අද Online Thaksalawa අපි කතා කරන්නේ, භෞතික විද්‍යාවටත්, රසායන විද්‍යාවටත්, වෛද්‍ය විද්‍යාවටත් අතිමහත් දායකත්වයක් ලබා දුන්, නොබෙල් ත්‍යාග දෙකක් දිනාගත් පළමු සහ එකම කාන්තාව වන, මාරි කියුරි (Marie Curie) ගැනයි. 🤩 ඇගේ කතාව හුදෙක් සොයාගැනීම් සමූහයක් නොව, ධෛර්යය, කැපවීම සහ අසීමිත කුතුහලය පිළිබඳ විශ්මිත කතාවකි.

ආරම්භක දිවිය සහ අධ්‍යාපනය

1867 දී පෝලන්තයේ වෝර්සෝ නගරයේ මාරියා ස්ක්ලොඩොව්ස්කා (Maria Skłodowska) ලෙස උපත ලැබූ ඇය, කුඩා කල සිටම ඉගෙනීමට දැඩි ඇල්මක් දැක්වූවාය. එහෙත්, එකල පෝලන්තයේ කාන්තාවන්ට උසස් අධ්‍යාපනය ලැබීමට තිබූ අවස්ථා සීමා සහිත විය. නොපසුබට උත්සාහයෙන්, ඇය පැරීසියට සංක්‍රමණය වූයේ තම සහෝදරිය සමඟ අධ්‍යාපනය ලබන සිහිනය සැබෑ කර ගැනීමටයි. සෝබෝන් විශ්වවිද්‍යාලයේදී (Sorbonne University) ඇය භෞතික විද්‍යාව සහ ගණිතය හැදෑරුවාය. දිළිඳුකම සමඟ පොරබදමින්, දැඩි කැපවීමකින් ඇය අධ්‍යාපනය ලැබුවාය. ඇගේ දක්ෂතාවයත්, ඉගෙනීමට තිබූ පිපාසයත් නිසා ඇය විශ්වවිද්‍යාලයේ කැපී පෙනෙන ශිෂ්‍යාවක් බවට පත් විය. ඇය Online Thaksalawa මගින් ඉගෙන ගන්නා සිසුන්ට මෙන් ඉගෙනීමට දැඩි උනන්දුවක් දැක්වූවාය.

කියුරි යුවළගේ පර්යේෂණ සහ විකිරණශීලීත්වය

1894 දී ඇයට පියරේ කියුරි (Pierre Curie) නම් දක්ෂ ප්‍රංශ භෞතික විද්‍යාඥයා හමුවිය. විද්‍යාව කෙරෙහි වූ ඔවුන්ගේ පොදු ආශාව ඔවුන්ව එකට සමීප කළ අතර, වසරකට පසුව ඔවුන් විවාහ විය. පියරේ සමඟ එක්ව, මාරි හෙන්රි බෙකරල් (Henri Becquerel) විසින් සොයාගත් යුරේනියම්වලින් නිකුත් වන අද්භූත “කිරණ” පිළිබඳව පර්යේෂණ ආරම්භ කළාය. මෙම කිරණ “විකිරණශීලීත්වය” (radioactivity) ලෙස නම් කළේ ඇයයි. 💡

පොලෝනියම් සහ රේඩියම් සොයාගැනීම්

ඔවුන්ගේ පර්යේෂණවලදී, යුරේනියම්වලට වඩා බෙහෙවින් වැඩි විකිරණශීලීතාවක් ඇති තාරතෙල් (pitchblende) නම් ඛනිජයක් පිළිබඳව මාරිට නිරීක්ෂණය විය. මෙයින් ඇය නිගමනය කළේ, මෙම ඛනිජය තුළ මෙතෙක් හඳුනා නොගත්, වඩාත් ප්‍රබල විකිරණශීලී මූලද්‍රව්‍ය අඩංගු විය යුතු බවයි. වසර හතරක් පුරා, පැරණි, කාන්දු වන මඩුවක, සීමිත සම්පත් යොදා ගනිමින්, ඔවුන් ටොන් ගණනක් වූ තාරතෙල් වලින් අතිශය කුඩා ප්‍රමාණවලින් නව මූලද්‍රව්‍ය වෙන් කර ගැනීමට දැඩි වෙහෙසක් ගත්හ. 🔬 මෙය අතිශය වෙහෙසකර, භයානක සහ නිරන්තරයෙන් අසාර්ථකත්වයන්ට මුහුණ දීමට සිදු වූ ක්‍රියාවලියක් විය.

නොපසුබට උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, 1898 දී ඔවුන් නව මූලද්‍රව්‍ය දෙකක් සොයා ගත්හ. ඉන් පළමුවැන්න, මාරිගේ මව්බිම වූ පෝලන්තය සිහිපත් කරමින් “පොලෝනියම්” (Polonium) ලෙස නම් කරන ලදී. දෙවැන්න, එහි දැඩි විකිරණශීලීතාවය නිසා “රේඩියම්” (Radium) ලෙස නම් කරන ලදී. 💎 මෙම සොයාගැනීම් මගින් පදාර්ථයේ ස්වභාවය පිළිබඳව පැවති අවබෝධය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළ අතර, පරමාණු විඛණ්ඩනය (atomic fission) වැනි සංකල්ප සඳහා මග විවෘත කළේය. Online Thaksalawa ද මෙවැනි වැදගත් සොයාගැනීම් පිළිබඳව දැනුම ලබා දීමට කැපවී සිටී.

අභියෝග සහ නොබෙල් ත්‍යාග

කියුරි යුවළගේ මෙම සොයාගැනීම් පහසු ඒවා නොවීය. ඔවුන් අතිශය දුෂ්කර තත්ත්වයන් යටතේ වැඩ කළා. රසායනාගාර පහසුකම් ඉතා සීමිත වූ අතර, ඔවුන් දිනපතාම විකිරණවලට නිරාවරණය වූයේ ඒවායේ අන්තරායන් පිළිබඳව කිසිදු දැනුමක් නොමැතිවයි. මාරිගේ සෞඛ්‍යය පිරිහීමට පටන් ගත්තේ මේ නිසා විය හැකියි. 1906 දී පියරේ හදිසි අනතුරකින් මිය යාමෙන් ඇය දැඩි ලෙස කම්පාවට පත් වූවාය. එහෙත්, ඇය තම පර්යේෂණ අත්හැරියේ නැත. ඇය පියරේගේ සෝබෝන් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ධුරය භාර ගත් අතර, එය ප්‍රංශ ඉතිහාසයේ විශ්වවිද්‍යාල මහාචාර්ය ධුරයක් දැරූ පළමු කාන්තාව බවට පත් විය. 👩‍🔬

1903 දී මාරි, පියරේ සහ හෙන්රි බෙකරල් සමඟ එක්ව භෞතික විද්‍යාව සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය දිනා ගත්තාය. එය නොබෙල් ත්‍යාගයක් දිනාගත් පළමු කාන්තාව බවට ඇය පත් කළේය. 🥳 ඉන් වසර අටකට පසු, 1911 දී, රේඩියම් සහ පොලෝනියම් සොයා ගැනීම වෙනුවෙන් ඇය රසායන විද්‍යාව සඳහා දෙවන නොබෙල් ත්‍යාගය දිනා ගත්තාය. නොබෙල් ත්‍යාග දෙකක් දිනාගත් පළමු සහ එකම පුද්ගලයා ඇයයි. මෙය Online Thaksalawa ඉතිහාසයේ කැපී පෙනෙන සිදුවීමක් ලෙස සලකනු ලැබේ.

වෛද්‍ය විද්‍යාවට දායකත්වය සහ උරුමය

පළමු ලෝක යුද්ධය අතරතුර, මාරි “කුඩා කියුරි” (Petites Curies) ලෙස හැඳින්වූ ජංගම X-ray ඒකක සංවර්ධනය කර පෙරමුණට ගෙන ගියාය. 🚑 මෙය තුවාල ලැබූ සොල්දාදුවන්ගේ ජීවිත බේරා ගැනීමට අතිශයින් උපකාරී විය. ඇය තම නොබෙල් ත්‍යාග මුදල් පවා යුද්ධයට ආධාර කිරීමට පරිත්‍යාග කළාය. ඇගේ සොයාගැනීම් වෛද්‍ය විද්‍යාවේ විප්ලවයක් ඇති කළ අතර, පිළිකා ප්‍රතිකාර සඳහා විකිරණ චිකිත්සාව (radiotherapy) බිහි වීමට මග පෑදීය.

මාරි කියුරිගේ සොයාගැනීම් නූතන භෞතික විද්‍යාවට සහ රසායන විද්‍යාවට අතිමහත් බලපෑමක් ඇති කළා පමණක් නොව, පරමාණුක යුගය සඳහා අඩිතාලම දැමීය. 🌍 විකිරණශීලී සමස්ථානික (radioactive isotopes) අද වෛද්‍ය රෝග විනිශ්චය, කර්මාන්තය සහ බලශක්ති උත්පාදනය වැනි ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක භාවිත වේ. ඇය විද්‍යාවේ කාන්තා නියෝජනය සඳහා පුරෝගාමී චරිතයක් වූ අතර, ඇගේ ජීවිතය ලොව පුරා සිටින විද්‍යාඥයින්ට, විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන්ට, අදටත් ආශ්වාදයක් ලබා දෙයි. 👩‍🔬✨ Online Thaksalawa ද මෙවැනි කාන්තා පුරෝගාමීන්ගේ කතාවන් ඔස්සේ ආශ්වාදයක් ලබා දීමට කැපවී සිටී.

ඔබේ අදහස් අපට කියන්න!

මාරි කියුරිගේ ජීවිත කතාව ගැන ඔබේ අදහස කුමක්ද? මෙම ලිපිය ඔබට ප්‍රයෝජනවත් නම්, අන් අය සමඟ බෙදා ගැනීමටත්, පහතින් අදහස් දැක්වීමටත් අමතක කරන්න එපා! 🚀 Online Thaksalawa සමඟ රැඳී සිටින්න!